Udar mózgu jest poważną chorobą mózgowo-naczyniową, związaną z zaburzeniami przepływu krwi przez organizm. Najczęściej występującym rodzajem udaru mózgu jest udar niedokrwienny, polegający na niedokrwieniu pewnego obszaru mózgu na skutek zwężenia lub zamknięcia światła naczynia, które doprowadza krew do mózgu. Efektem niedokrwienia jest niedotlenienie komórek mózgowych, które obumierają. Udary niedokrwienne stanowią aż 85% wszystkich udarów mózgu.

Drugim co do częstotliwości występowania typem udaru mózgu, jest wylew. Udar tego rodzaju polega na gwałtownym wylewie krwi do mózgu, co zwiększa ciśnienie wewnątrz czaszki i powoduje uszkodzenie tkanki nerwowej. Wylewy stanowią ok. 10-20% wszystkich udarów mózgu.

Rodzaje udarów mózgu

Udar mózgu dzieli się głównie na dwa typy – udar niedokrwienny i udar krwotoczny. Udar niedokrwienny występuje wtedy, gdy dochodzi do zablokowania lub zwężenia naczynia krwionośnego, co ogranicza dopływ tlenu i składników odżywczych do mózgu. W konsekwencji komórki nerwowe obumierają w ciągu kilku minut od niedokrwienia. Z kolei udar krwotoczny polega na pęknięciu naczynia i wylewie krwi do mózgu, co prowadzi do ucisku na tkankę nerwową oraz zwiększenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego.

Przyczyną udaru niedokrwiennego może być m.in. miażdżyca, zatorowość, choroby serca lub nadkrzepliwość krwi, natomiast udar krwotoczny często jest skutkiem nadciśnienia tętniczego, tętniaków naczyniowych lub urazów głowy. Oba typy prowadzą do nieodwracalnych zmian w mózgu i zaburzeń w pracy układu nerwowego, jednak ich przebieg i rokowania różnią się w zależności od lokalizacji uszkodzenia i czasu reakcji medycznej.

Jakie są najczęstsze objawy udaru mózgu?

O udarze mózgu mogą świadczyć takie objawy, jak:

zaburzenia lub utraty przytomności,
zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów,
osłabienie mięśni twarzy,
niedowład kończyny lub kończyn,
nagły i bardzo silny ból głowy,
problemy z widzeniem,
trudności w mówieniu.

Objawów mogących wskazywać na udar mózgu nie należy lekceważyć, ponieważ komórki nerwowe mózgu zaczynają obumierać już po kilku minutach niedotlenienia. Jeśli wystąpi podejrzenie udaru, należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe, by jak chory jak najszybciej został hospitalizowany i znalazł się pod opieką lekarską.

Konsultacje neurologiczne po udarze mózgu i terapia poudarowa

Udar mózgu to bardzo poważna choroba, która stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia. Skutkiem udaru może być także niepełnosprawność ruchowa, zaburzenia procesów poznawczych i emocjonalnych. Sposobem na zminimalizowanie skutków udarujest rehabilitacja, która powinna rozpocząć się jak najwcześniej. Celem rehabilitacji jest odbudowanie w największym możliwym stopniu funkcji organizmu utraconych w wyniku udaru.

W naszym gabinecie neurologicznym wykonujemy badania profilaktyczne osób zagrożonych udarem mózgu oraz badania osób po udarach. Wykonujemy m.in. badanie elektroencefalograficzne umożliwiające ocenę stanu czynnościowego ośrodka układu nerwowego.

Czynniki ryzyka udaru mózgu

Ryzyko wystąpienia udaru mózgu wzrasta wraz z wiekiem, ale duży wpływ mają także czynniki środowiskowe i zdrowotne. Do najczęstszych należą: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, hipercholesterolemia, miażdżyca oraz palenie tytoniu. Nie bez znaczenia pozostają również brak aktywności fizycznej, nieprawidłowa dieta i stres.

Odpowiedniaprofilaktyka neurologiczna i kontrola czynników ryzyka mogą znacznie zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia udaru. Regularne pomiary ciśnienia krwi, poziomu glukozy i cholesterolu, a także wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych oraz ruchu, przyczyniają się do utrzymania prawidłowego krążenia mózgowego. Wczesna diagnostyka w gabinecie neurologa pozwala wykryć zmiany w układzie naczyniowym i zapobiec ich powikłaniom.

Wczesne objawy i rozpoznanie udaru

Objawy udaru mózgu pojawiają się nagłe i niespodziewanie, często w ciągu kilku sekund. Do charakterystycznych symptomów należą: opadanie kącika ust, niedowład kończyny, zaburzenia mowy, utrata równowagi, niewyraźne widzenie oraz nagły, silny ból głowy. Często występuje także dezorientacja i zaburzenia świadomości.

Szybkie rozpoznanie objawów udaru ma kluczowe znaczenie – każda minuta zwłoki zwiększa ryzyko trwałego uszkodzenia mózgu. Diagnostyka w szpitalu opiera się na ocenie klinicznej, tomografii komputerowej (CT) lub rezonansie magnetycznym (MRI), które pozwalają odróżnić udar niedokrwienny od krwotocznego. Wczesne wdrożenie leczenia znacząco poprawia rokowania pacjenta.

Skutki neurologiczne po udarze mózgu

Udar mózgu może prowadzić do licznych następstw neurologicznych, które zależą od obszaru i rozległości uszkodzenia tkanki mózgowej. Wśród najczęstszych skutków znajdują się: niedowłady kończyn, zaburzenia mowy (afazja), problemy z pamięcią i koncentracją, a także zaburzenia emocjonalne. W niektórych przypadkach występują trudności z połykaniem, widzeniem czy orientacją przestrzenną.

Uszkodzenie lewej półkuli mózgu często skutkuje problemami z mową i logicznym myśleniem, natomiast prawa półkula odpowiada za orientację przestrzenną i emocje – jej uszkodzenie może prowadzić do apatii lub impulsywności. Właściwa diagnoza neurologiczna i indywidualnie dobrany plan rehabilitacji pozwalają na częściowe lub całkowite odzyskanie utraconych funkcji.

Diagnostyka neurologiczna po udarze

Po przebytym udarze mózgu konieczna jest kompleksowa diagnostyka neurologiczna, która pozwala ocenić zakres uszkodzeń oraz skuteczność leczenia. W tym celu wykonuje się badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (CT), rezonans magnetyczny (MRI) oraz badanie EEG, które umożliwia analizę czynności bioelektrycznej mózgu.

Badania kontrolne są niezwykle istotne w monitorowaniu procesu regeneracji oraz planowaniu dalszej rehabilitacji neurologicznej. Pozwalają one także na ocenę ryzyka nawrotu choroby i dostosowanie terapii farmakologicznej do stanu pacjenta. Regularne wizyty u neurologa umożliwiają wczesne wykrycie nieprawidłowości i utrzymanie stabilnego stanu zdrowia po udarze mózgu.